Âm giai – 1 khái niệm mà người theo học thanh nhạc nói chung và người chơi piano rất quen thuộc và phải nắm vững. Tuy vậy, nhiều bạn vẫn còn mơ hồ với khái niệm cơ bản trên. Vậy hôm nay, Piano Home sẽ mang đến cho bạn có nhìn tổng quan nhất về khái niệm quan trọng này để bạn có thể nắm được nhé. 

1. Âm Giai Là Gì?

Âm giai là hệ thống tập hợp các âm thanh có âm cao thấp khác nhau được sử dụng trong âm nhạc. Nó bao gồm các nốt nhạc được xếp thành trình tự tăng dần về độ cao hoặc giảm dần theo quy luật nhất định. Như chúng ta đã biết, quáng 8 được chia đều thành 12 nốt nhạc bao gồm C C# D D# E F F# G G# A A# B. Âm giai hay còn gọi là Scale/Gam là tập hợp gồm các nốt từ thấp đến cao được chọn từ 12 nốt nhạc trên. Cấu trúc của Scale bao gồm hai thành phần cơ bản là: quãng tức là khoảng cách giữa các âm trong âm giai và thứ tức là thứ tự các âm xếp theo thứ tự từ thấp đến cao. Các scale khác nhau phân biệt bằng quãng và thứ của chúng. Có 5 loại scale cơ bản trong âm nhạc gồm:

• Diatonic scale: có 7 nốt chứa âm giai trưởng và thứ.
• Chromatic scale: có các nốt cách nhau 1/2 cung.
• Major scale: trưởng có 7 nốt.
• Minor scale: thứ có 7 nốt.
• Pentatonic scale: Âm ngũ cung chỉ có 5 nốt nhạc. Là một âm giai 5 nốt rất phổ biến ở nhạc dân gian các nước châu Á.

2. Âm Giai Trưởng Và Âm Giai Thứ: 

Như đã chia sẻ bên trên, có đến tận 5 loại scale cơ bản khác nhau. Tuy nhiên, trong phạm vi bài viết hôm nay, Piano Home sẽ đưa đến cho độc giả thông tin về 2 loại scale phổ biến nhất đó là: Âm giai trưởng và Âm giai thứ. Nếu các bạn quan tâm đến các loại scale còn lại thì hãy chờ đón đọc các bài viết tiếp theo hoặc đăng ký học tại Piano Home để nhận được đầy đủ kiến thức về Âm nhạc và Piano nhé. 

Âm giai trưởng là dạng âm giai dựa trên cung trưởng. Nó có cấu trúc quãng lớn và nhỏ xen kẽ, tạo cảm giác tươi sáng. Đây là âm giai tích cực, vui vẻ nhất. Thường được sử dụng trong những tác phẩm nhạc có giai điệu sôi nổi, hào hùng.

Quy tắc để tạo nên âm giai này đó là:

Chủ âm + 1 + 1 + ½ + 1 + 1 + 1 + ½  cung

Âm giai trưởng có cấu trúc quãng 2 – 2 – 1 – 2 – 2 – 2. Tức là khoảng cách giữa các âm lần lượt là: 2 nốt trưởng – 2 nốt trưởng – 1 nốt trưởng (quãng thứ) – 2 nốt trưởng – 2 nốt trưởng- 2 nốt trưởng

Ví dụ: Âm giai trưởng A trưởng “A – B – C♯ – D – E – F♯ – G♯ – A”

Để xác định hợp âm, ta áp dụng quy tắc 1,4,5. Nghĩa là hợp âm thứ 1,4,5 sẽ là hợp âm Trưởng. Các hợp âm 2,3,6 sẽ là hợp âm Thứ. Cuối cùng, hợp âm thứ 7 sẽ là hợp âm dim (đây là hợp âm ít khi sử dụng)

Ví dụ:

Hợp âm I: A – C♯ – E

Hợp âm IV: D – F♯ – A

Hợp âm V: E – G♯ – A

Âm giai thứ là dạng âm giai dựa trên cung thứ. Nó tạo cảm xúc buồn bã, bi lụy và mâu thuẫn hơn so với âm giai trưởng.

Cách hình thành nên âm giai thứ có 1 chút khác biệt so với âm giai trưởng, cụ thể ở đây là thứ tự các nốt:

Chủ âm + 1 + ½ + 1 + 1 + ½ + 1 + 1 cung

Âm giai thứ có cấu trúc quãng 2 – 2 – 1 – 2 – 1 – 2. Tức là: 2 nốt thứ – 2 nốt thứ – 1 nốt thứ (giọng thứ) – 2 nốt thứ – 1 nốt thứ – 2 nốt thứ

Ví dụ: Âm giai A thứ: “A – B – C♯ – D – E – F – G♯ – A”

Cách xác định hợp âm  cũng có chút khác biệt với âm giai trưởng. Hợp âm thứ 1, 4, 5 sẽ là hợp âm thứ. Trong khi đó, hợp âm thứ 3, 6, 7 sẽ là hợp âm trưởng. Hợp âm thứ 2 sẽ là hợp âm dim và ít sử dụng.

Ví dụ:

Hợp âm I: A – C♯ – E

Hợp âm IV: D – F – A

Hợp âm V: E – G♯ – B

* Những lưu ý về scale:

• Trong đó 1 cung = 2 phím đàn liền kề, như vậy thì 1/2 cung= 1 phím trên đàn piano. Từ đó các bạn có thể tự xác định một âm giai trưởng ngay trên phím đàn mà không cần phải viết ra giấy gì cả!
• Âm giai này bắt đầu và kết thúc ở chủ âm. Nếu 2 nốt đầu và cuối lại không giống nhau, bạn đã mắc sai sót ở bước nào đó.
• Nhìn vào 2 tông C và Am này ta có thể thấy hợp âm của chúng giống nhau hoàn toàn. Thế nên chúng ta gọi C và Am là 2 âm giai tương đương: C/Am. Vậy thì chúng ta có thể kết luận rằng Âm giai tương đương là 2 âm giai dùng chung bộ hợp âm.

3. Tầm Quan Trọng Của Âm Giai Trong Bản Nhạc:

Scale đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong âm nhạc. Đó không chỉ là nền tảng cơ bản để xây dựng, sắp xếp các nốt nhạc mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc, ý đồ sáng táo, phong cách biểu đạt của tác phẩm.Việc chọn âm giai cho một sáng tác nhạc là quyết định quan trọng đầu tiên nhất. Bởi lẽ, mỗi loại scale sẽ tạo nên những kiểu cảm xúc riêng biệt: như âm giai trưởng truyền tải cảm xúc tươi sáng, hào hùng, phản ánh ý tưởng sáng tạo, khát vọng giải phóng; âm giai thứ lại mang tính chất buồn bã, mâu thuẫn, bộc lộ nỗi niềm day dứt, đau khổ trong con người; âm giai phụ thì lại biểu đạt nỗi u uất, tĩnh lặng, thích hợp để diễn tả tâm trạng nhẹ nhàng, thanh thoát.

Điểm nhấn trong giai điệu, phối âm, tốc độ nhạc phẩm đều dựa trên cấu trúc âm giai được lựa chọn. Vì thế, nhà soạn nhạc có thể “thao túng” cảm xúc của người nghe theo ý muốn thông qua việc lựa chọn và sử dụng khéo léo các loại scale. Nắm được kiến thức về âm giai cũng giúp bạn có thể biểu diễn và thể hiện hết được ý nghĩa của bản nhạc thông quan các phím đàn piano. Nói cách khác, âm giai tạo nên “khuôn khổ” để nhà soạn nhạc bày biện các ý tưởng, cảm xúc của mình thông qua tác phẩm. Do đó, âm giai luôn được coi là một trong những yếu tố quan trọng, quyết định nhất đến giá trị của một sáng tác âm nhạc.

4. Luyện Tập Âm Giai Và Lợi Ích:

Có cảm âm tốt: Kiên trì luyện tập thường xuyên sẽ giúp cho bạn cảm nhận được các nốt nhạc một cách rõ ràng, chính xác hơn. Bạn sẽ dễ dàng phân biệt các âm cao thấp, nốt kéo dài ngắn và các giai điệu trong tác phẩm. Điều này tạo nền tảng để bạn có thể diễn đạt và truyền đạt âm nhạc một cách sống động, trọn vẹn nhất.

Dò được giai điệu của bài hát: Khi bạn đã quen thuộc và hiểu rõ về các âm giai khác nhau, bạn sẽ dễ dàng dò theo giai điệu của bài hát một cách chính xác hơn, ngay cả khi chỉ nghe một lần. Bạn có thể đánh đàn theo giai điệu đó ngay bằng đàn piano của mình.

Đặt hợp âm cho một ca khúc: Khi hiểu biết và nắm vững các âm giai khác nhau cũng như cách xác định hợp âm trong từng âm giai, bạn có thể linh hoạt đặt hợp âm phù hợp để phụ họa cho một bài hát bằng đàn piano.

Solo một ca khúc: Khi biết được giai điệu và hợp âm của một bài hát, bạn có thể solo (chơi độc tấu) bài hát đó bằng cách lần theo giai điệu ở tay phải và đặt các hợp âm phù hợp ở tay trái. Luyện tập thường xuyên âm giai giúp bạn chơi solo tinh tế và trải trọn cảm xúc của bài hát.

Lead ngẫu hứng và solo ngẫu hứng: Khi có thể xử lý thành thạo các âm giai, bạn sẽ tự tin hơn trong việc lead (chơi giai điệu) hay solo ngẫu hứng để phụ họa cho bạn bè. Bạn có thể tạo ra các giai điệu, điểm nhấn mới lạ mà vẫn hài hòa, hợp lý.

Link đăng ký học thử đàn Piano: pianohome.vn/dangky

Địa chỉ trung tâm 

– Trung tâm 1: 40 ngõ 183 Trần Đại Nghĩa, Hai Bà Trưng, Hà Nội

– Trung tâm 2: 17-19 Ngõ 59 Láng Hạ, Ba Đình, Hà Nội

– Trung tâm 3: Tầng 4, Biệt thự 31, Thanh Xuân Residence 35 Lê Văn Thiêm, Thanh Xuân Hà Nội

– Trung tâm 4: Số 10 Trần Quốc Vượng, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, Hà Nội

– Trung tâm 5: Số 39 Hoàng Như Tiếp, Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội

Hotline: 0965 350 110